• Onderzoek: Vakgroepen als professionele leergemeenschappen



    Recent is er steeds meer aandacht voor de professionele ontwikkeling van leraren op de werkplek om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. In het secundair onderwijs wordt hierbij doorgaans gekeken naar de vakgroep als platform voor dergelijke professionalisering. Samenwerking en leren van vakcollega’s hebben dan ook de laatste jaren steeds meer ingang gevonden in het onderwijs.










    In deze context wordt vaak gesproken over professionele leergemeenschappen of kortweg PLG’s.

    Internationaal onderzoek toont echter aan dat een vakgroep die sterk scoort als professionele leergemeenschap er niet vanzelf komt en dat niet alle samenwerking tot leeruitkomsten bij leerkrachten leidt. Vanuit deze insteek zijn twee opeenvolgende studies opgezet in Vlaamse secundaire scholen.

    Allereerst is, aan de hand van een vragenlijstonderzoek bij leraren Frans en Wiskunde, onderzocht in welke mate vakgroepen functioneren als PLG’s. Vervolgens wordt een antwoord gezocht op de vraag hoe we deze vakgroepen verder kunnen ondersteunen in hun werking als professionele leergemeenschap, en welke rol een vakgroepvoorzitter hierin kan spelen. De resultaten van deze studie wijzen op de onmisbare rol van groepsgericht vakgroepleiderschap. Daarnaast kan ook een ontwikkelingsgerichte leiderschapsstijl bijdragen aan concrete samenwerking tussen leraren in de vakgroep.
    Lees de volledige samenvatting van dit kwantitatieve rapport.

    In een daaropvolgende kwalitatieve studie is dieper ingegaan op de mate waarin vakgroepen functioneren als PLG’s en de relatie met de professionele ontwikkeling van leraren. Daarnaast keken we hoe schoolleiders, vakgroepvoorzitters en de doelmatigheidsbeleving van leraren hierop een invloed hebben. We hebben hiervoor leraren (Wiskunde, Frans en PAV), vakgroepvoorzitters en schoolleiders geïnterviewd uit twee hoogscorende en twee laagscorende vakgroepen als PLG. De resultaten tonen dat zowel schoolleiders als vakgroepvoorzitters, samenwerking in de vakgroep en de doelmatigheidsbeleving van leraren een samenhang vertonen met de professionele ontwikkeling van leraren binnen vakgroepen als PLG’s.
    Lees de volledige samenvatting van dit kwalitatieve rapport.

    Deze studie werd gerealiseerd in het kader van het Steunpunt Studie- en Schoolloopbanen (2012-2016), dat beleidsrelevant onderzoek uitvoerde om het Vlaamse onderwijsbeleid wetenschappelijk te ondersteunen.
    Meer informatie en andere rapporten gepubliceerd door het Steunpunt Studie- en Schoolloopbanen vindt u hier.


    Terug naar nieuwsoverzicht